سه‌ره‌تای ساڵی نه‌هات
ئیسماعیل سابیر/شاعیری کورد
April 30, 2021
ئیسماعیل سابیر، لە شاعیرانی نوێی کوردە، لە ساڵی ١٩٩٤ـدا لە ناوچەی گوێڕ-موسڵ لە دایک بووە و هەنووکە لە هەولێر نیشتەجێیە. دەرچووی کۆلێژی یاسای زانکۆی کۆیەیە و بە پارێزەرییەوە خەریکە. ماوەی چەند ساڵێکە دەنووسێت و سەرلەدووی زمان و دەربڕینێکی تایبەتە کە بتوانێت دنیاکەی خۆی پێ دەربڕێت. هەروەها یەکەمین کتێبی شیعریی خۆی بە ناوی “سۆراغ بۆ شیوەنێکی نەبڕاوە” بڵاو کردووەتەوە. – ماڵپەڕی باڵندە
سه‌ره‌تای ساڵی نه‌هات
ئیسماعیل سابیر
١
چەند جارێك دووکەڵی جگەرەم وەک فیگه‌ری پیاوێكی غه‌مبار لە جامی ئۆتۆمبێلەکان دەرهێنا
كاسه‌ی سەرم مه‌ست كرد به ئەڤینێك له‌گه‌ڵ سووراوه‌كه كه له شه‌قام فڕێت دا
به‌ڵام چونكه لەناو هەورەکان شارته‌وه
چه‌ندان ساڵ سووراو و سپیاو و ڕمێڵ نا
نازات نازیلێ عه‌رزمانی سووتاند.
به نینۆکەکانی هه‌ڵیكۆڵی شه‌وه‌كانمان هیچ شوێنێکی نەما وه‌ك ئه‌ندازیارێك تا ڕەسمی بەدبەختییەکانمانی له‌سه‌ر بنەخشێنێ.
له‌م ئاسمانه‌دا وه‌ك شانشینیكی تاقانه؛ هات لەسەر پلیكانه‌ی خەوەکانمان ڕاکشا، وەڕسیی بەسەر ڕۆژه‌كانمان بەخشییەوە، لەبه‌ر تەنیایی وه‌ك شۆڕشگێڕان فێری غاردان كرا، به‌ڵام یادەوەرییان قەتماغەیەک بوو وەک ئاڵای داگیرکەر له دوور ڕا لەسەر شکستی نەخشەکانمان ده‌شەکایەوە.
کە وەک تابلۆیه‌ك دۆڕانمان به شەقامەکاندا هەڵواسی
پیاسه تاكه بیانوو بوو دادی داین
به‌ڵام شه‌و؛ نەخۆشیی و لە خوێنگەوزانی هه‌ر پێ ئاو نەدرا.
لە شاخه به‌رز و سنوورەکانی پەرێشانیدا شەڕم كرد به ئەڤینی جێماوەت پارێزگاریم له مانه‌وه کرد لە کانە بەردینەکاندا ڕۆژگار وەك دیل دڵشكانی پێمان كێشایه‌وه
کە بە قورسی ڕابردوو ڕایکێشاینە دوای خۆی، ئێسقانەکانمان شكا؛ هەناسەمان لەژێر لمی بیابانەکان لێ بەجێ ما و پێشمان نەکرا جارێكی تر بگەڕێینەوە سه‌ر كڵاوڕۆشنه‌ی به‌یان.
ژنەکان دوای ونبوونی ئاسوودەیی، پەژارەیی دای گرتن و سنگی خۆیان دادڕی،
لە موبه‌ق دڵتەنگیان وردوخاش كرد و خه‌میان لێنا.
لە پرسەی شاعیراندا دیوانیان ده‌كرده یاده‌وه‌ری و دەنووزانەوە،
حەسانەوەی پیاوه‌كانیان شەقار شەقار دەکرد و بە سانتی و ئاهوناڵه دەیانپێچانەوە.
٢
كات وەک پیاوێکی مێرخاس بەسەر دیوارەکاندا
لەپێناو ژوانی تۆ بازی دەدا،
دوای به‌جێمان؛
شەو لە گۆڕستانەکاندا دوورەپەرێزانه گریا،
چەند ساڵ لە دۆکيۆمێنتی مرۆڤایه‌تیدا دوای ژمێریارێك گەڕا ئازار لەگەڵمدا حیساب بکات،
بۆ ناشتنی تەرم پرسە بگێڕێ، نەهێڵێ بێدەنگیم کەڕوو لەسەرى بنیشێت.
دوای مودەتێکی زۆر
سەرما وەک دڕک لە هەنگاوەکان دەرنەهات؛
هەربۆیەش لیکم بەسەر گۆڕەکاندا ڕژا و باوەشم بۆ کێلێکی بێناو بووە ناونیشانی نوێی پشووەکان.
٣
فیشه‌كێك له شه‌ودا به‌لای چاومدا گه‌ڕا و چۆلەکەیەکی داماوی پێکا،
ئاسمان هەورێکی تووڕەی نه‌بارانده سەر كێڵگه‌ی هەژاران.
بازرگانان کەلێنی هەموو گیرفانەکانیان دەستەمۆ کرد و
تەقەیان بە سادەیی دڵی موسافیران وه‌نا،
چارە نەبوو لەسه‌ر شه‌قامه سارده‌كاندا وه‌ك وه‌فایه‌ك مقەبامان بە بریندارانی جه‌فا دادا،
کە عەشق بوون ئینجا زانیان: کات سەرمای دەبێت، ئێمه‌ش هەروا…
زانیمان:
بۆ ئاوابوونی ئێوارەیەکی جوان، دەبێت نیشتیمان لە عەقڵی تەسکمان فڕێ بدەین، ئازاری دڵدارەکانشیمان هەروا…
زەوی بوو بە موڵکی سووخۆرەکان، بۆیەش سەر دەریا بووە پەناگەی خەمەکان،
کەچی کەشتییەکان هێندە شەکەت بوون، کەشتیوانەکان هێندە بێزار بوون، لە تەنیاییدا لەنگەریان بیرچووەوە.
لەناو ڕۆژە جێماوەکانی مندا، ڕۆژژمێر وەستا و ڕووبارێک هەڵی کرد، کەشتیوانێک تێک شکا و کافێیەک بووە ناونیشانی نوێی دەرمانخانەکان.
٤
لەسەر چیمەنتۆی ژوورەکاندا عەزابم قوڵپ قوڵپ دەکوڵا،
خەون و خۆکوشتن وه‌ك هه‌ڵوێستێك لەسەر کاشیی مەمەڕەکان ڕایدەکێشامە ناو کیبۆردەکان
وشەکانم دا بەر گوێی دۆستان و دڵدانەوەی چیرۆكه‌كانیان
کەچی وه‌ك خۆر بوو؛
ئاماژه‌كان
ئومێدی منیان یەک لە دوای یەک سووتاند.
چونكه دڵم وەک نەخشێک بە لادیواری قەڵادا هەڵواسی،
بۆیه‌ش پشتم بووە تەختاییی سەفەرگوزارە بێڕەحمەکان.
كه‌چی شووت کرد و
پیاوێکی بیمار لەسەر قەرەوێڵەی نەخۆشخانەیەکی دوورەشار لە پیساییی ڕۆتینەکان دەگەوزا و هاواری دەکرد.
دەیگوت: بۆ بەڕەڵڵات کردین وەک سەگی شەوان؟
بۆ هێشتت دووپشک دڕندانە بەربێتە سەر خوانی جه‌سته و خوێنمان؟
ئەو شەوەمان بیر ناچێته‌وه، کە جرج لە هەموو لایەک غەریزەی شەوەکانى ده‌خوارد، پیاوێک سەیری قوونبادانی مانگی کرد و له تاودا ئەستێرەی خزاندە ناو جێگا؛ ئازارشكێنی بەخشییە ئەو هۆتێله‌ی كه سەرچەفه‌كانی بەدیار خەوزڕان و چاوه‌ڕوانیی مانگەوە خوێنیان لێ ده‌تكا.
٥
شووت کرد و ئەسپە شێتەکانیش هار بوون لە داخان تەویلەیان دەدایە بەر چەمۆڵە،
وەک بیمار لە درەنگی شەو دەیانحیلاند و سه‌ریان به دار و دیوار داده‌كێشا،
کەچی نمایشکاران گۆرانییان دەگوت کاتێ خۆری تۆ دەسووتا
چونكه گریانی ئەستێرە لە حەژمەت زوڵمەت نه‌بوو
کاتێ مانگی هەتکراوی تۆ بە شوو دەدرا.
لەژێر ئاسمانی پڕئەستێرەدا وێڵی خۆر بووین،
بۆ ده‌وایه‌ك بە گه‌رمه‌سێردا گەڕاین،
کەچی تاریکی بووە ڕایەخێک به‌سه‌ر ئاییندەماندا.
کاتێ سەرخۆشەکان بێچارە لە باڕ و ڕێگاکان تیمار نەکران، لە دەماری گالیسکەکانیان خوێن بەستای
هەر بۆیەش ماینەکان شوێنجێی قامچییان لەسەر جەستەیان نمایش کرد و ماندوو و شەکەت لە تەویلە پیسەکاندا تاوه‌کوو بەیانی هەر حیلەیان لێوە هات.
ئەو شۆڕه‌سوارانه‌ی لە گەرمەی ململانێیەکان ماندوو بوون
حەزیان دەکرد وه‌ك دڵدانەوە بەچکەیه‌كیان له تۆ هه‌بوا
ئەو غەریبانەی بێ کۆڵوانە لە سەحراکان جوگرافیا شوێنبزری کردن
حەزیان دەکرد مێوانی تۆ بوان و لەسه‌ر یه‌كێ له‌و ڕێگایانه بەو دەستە پڕبازنانەت مشتێ ئاوت پێدابان
هەربۆیەش تەمەنی ناسکیان كه لەم جه‌نگه‌دا وەک گەڵا هەڵوەری،
گوشینی هه‌نار و ڕنینه‌وه‌ی ئه‌م باخه‌یان لێ بوو بە ساڵی نه‌هات.
