چونکە باوکم مردووە کەواتە باوکم مردووە
نانۆ شابتای/شاعیری ئیسرائیلی
March 8, 2020
نانۆ شابتای شاعیر و چیرۆکنووس و دەرهێنەری ئیسرائیلی، لە ناوچەیەکی بچوکی ئۆرشەلیم لە ساڵی ١٩٧٥ـدا لە دایک بووە. خوێندکاری خوێندنگەی هونەر بووە و بڕوانامەی لە شانۆدا هەیە. لە زانکۆی کیبوتزی تێل ئەڤیڤیش نواندن و دەرهێنانی خوێندووە. لە ساڵی ٢٠٠٥ـەوە پێداچوونەوە و ڕێنووسی بۆ کتێبە چاپکراوەکانی ناوەندی ئیسرائیل کردووە. یەکەم کتێبی شیعریی لەژێر ناونیشانی ”کچە ئاسنینەکە” لە ساڵی ٢٠٠٦ـدا چاپ و بڵاو بووەتەوە. – ماڵپەڕی باڵندە
چونکە باوکم مردووە کەواتە باوکم مردووە
نانۆ شابتای
(دوو شیعر)
وەرگێڕانی لە ئینگلیزییەوە: ساڤان عەبدولڕەحمان
منداڵان هەست بە چی دەکەن کاتێک دایکوبابیان جیا دەبنەوە؟
دەچنە مەکتەب،
وانەکانیان دەخوێنن:
وانەی جوگرافیا:
دایک – خەڵکی ئۆرشەلیمە
باوک – خەڵکی تێل ئەڤیڤە
دەبێت لەم نێوەندەدا پاسێکی بچووک
بۆ ئەم نەفەرە بچووکە بگرن.
وانەی زمانی هونەر:
ئەگەر ئەو ئەوە نییە…
من چیم…(١)
وانەی ئینگلیزی:
چونکە باوکم مردووە
کەواتە باوکم مردووە
وانەی کشتوکاڵ:
ئەو وەک باخەوانێک بوو
باخێک کە گەنمی پێ دەگەیاند
باخەوانەکە ڕۆیشت
گەنمەکە لە باخەکەدا مایەوە
گەنمەکە پێ دەگات
بەڵام
لاواز.
پەروەردەی سێکسی
باوک – کێر
دایک – قوز
باوک – گان
دایک – هیچ
وانەی هاونیشتیمانی:
دەڕوێنین و بونیاد دەنێین
خاکەکەمان بە سەوزایی دادەپۆشین
ڕابردوو لە پشتمانەوەیە،
بەڵام
دڵمان لە چیمەنتۆیە.
وانەی بیرکاری؛
خێزانێک
باوکی لێ دەربکەیت
یەکسانە بە یەک
خودای ئێمە
ڕیشەیە
قاڵبە
(هەموو هاوکێشەکان سفرێکیان کەمە)
ئابووریی ماڵەوە:
هەموو شتێک بووەتە خەڵووز.
زەنگ لێ دەدات –
ئێستا کاتی ئەرکی ماڵەوەیە.
*
جیاوازییەکانی گۆڵدبێرگ
باکگراوندێک بۆ پۆرترەیتی باوکم
بێدەنگ نییە، هەڵەشەیە، سەربەرز نییە
کەمێک شەرمەزارە – باوکم
بەبێ فرمێسک، پێدەکەنێ، سەرنجڕاکێش و بەهانەچییە
هەمیشە لە بارەی دەروونی شێواومەوە دەپرسێت.
کەمێک سەرسام و بێزار دەردەکەوت، کاتێک شەوێک
پەیوەندیم کرد و شتانێکم گوتن…
تەنیا بە وشە کەمێک هاوخەمم دەبێت
چونکە ڕۆژێک لە ڕۆژان باوکم بوویت،
بەڵام من هێشتا خۆمم.
کەمتازۆر بە بیرم دێت
مەتەڵی منداڵیم هەڵنەهێنراوە:
ئێستا دێم، کچێکی گەورەم
بەرگەی دڵخۆشییە ساختەکەم دەگرم.
بەڵی، من شەکەتم و لە تۆ دەپرسم چۆنیت.
هەندێک جار لە شەوەکانمدا لەگەڵ یارە عەرەبەکەم،
بەڵام بە زۆرییش کاتێک تەنیام،
دەگریم و
لە بەر خۆیشمەوە ناڵێم ”ئای باوکە.”
ئەو شەوانەی سەرخۆشم لە قاچم دەڕوانم،
ئەمە بەڵگەیەکە کە پێم دەڵێت ڕاستە
(باوکم و من
هەمان قاچمان هەیە)
ئەمڕۆ هیلاکم.
لە جێدا ڕاکشاوم،
خەریکم شیعرێکی لیا گۆڵدبێرگ(٢) دەخوێنمەوە،
ئەی تۆ؟
نازانم،
ئایا ئەو کەسەی جێی هێشتم
لەو ئازیزتر بوو بۆم؟
لە وادەکانی سێشەممانماندا هیچ گومانێک ناکەم لەوەی بپرسم:
”کێ؟”
(١) لێرەدا شاعیر ئیقتیباسێکی ڕابی هیلێل کە ڕابەرێکی ئایینی جوولەکەیە بە پەراوێز دادەنێت ”گەر من لە خەمی خۆمدا نەبم، کێ لە خەمی مندا دەبێت؟ کاتێکیش لە خەمی خۆمدا دەبم، من چیم؟ ئەگەر ئێستاش نەبێت، ئەی کەی؟”
(٢) شاعیر و توێژەرێکی ناوداری عیبرییە.
