په‌یامی ساڵانه‌ی باڵنده‌

‌ئەمساڵ ڕەزا عەلیپوور نووسیویەتی

پەیامی باڵندە بۆ ڕۆژی جیهانیی شیعر – ٢٠٢٣

هەموو ساڵێک لە ڕۆژی جیهانیی شیعردا، کە دەکاتە ٢١/٣، ناوەندی باڵندە پەیامی شیعر بڵاو دەکاتەوە، هەر ساڵێک داوا لە شاعیرێک/ نووسەرێک دەکرێت، دەربارەی شیعر و پێگەی شیعر لە دنیادا، وتارێک بنووسێت.
تاکو ئێستا دووجار شاعیرانی کورد ئەم پەیامەیان نووسیوە، یەکیان لە باشووری کوردستان و یەکێکیتر لە ڕۆژئاوای کوردستان. ئەمساڵیش داوامان شاعیرێکیتری کورد، لە ڕۆژهەڵاتی کوردستانەوە، کرد پەیامەکەمان بۆ بنووسێت.
دەمانەوێت بزانین ئایا جیاوازیی بارودۆخە ئەدەبی و سیاسییەکان و ڕەوتی جۆراوجۆری ئەدەبیات لە بەشە جیاوازەکانی کوردستاندا، تێڕوانینی جیاوازیشی لەسەر شیعر درووست کردووە؟ یان شیعر خۆی کایەیەکە دەکەوێتە پێش (بارودۆخەکان)ەوە؟
بە دەربڕینێکیتر، شیعر دەکەوێتە ئەو دیوی ژیانەوە، یاخود ڕاستەوخۆ لەناو ژیاندایە و لەگەڵ پێشهات و ڕووداوەکاندا سەروکاری هەیە و ئەرک و وەزیفەکانی دەگۆڕێت؟
شیعرییەت بە شێوەیەکی پەتی لە جیهاندا هەیە، یان لە هەناوی ڕووداوە جۆربەجۆرەکانەوە درووست دەبێت؟
خوێندنەوەی پەیامی ئەمساڵی باڵندە، دەکرێت بەجۆرێک لە جۆرەکان وەڵامێکی ئەم پرسیارانەی تێدا بێت.

ڕەزا عەلیپوور، شاعیر و نووسەر، لە دیارترین ناوەکانی کایەی ئەدەبییە لە ساڵانی ڕابردوودا لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان، ئەو لە پێشەنگەکانی (بەرەی چوار)ە، کە بە تێڕوانینێکی جیاوازەوە بۆ شیعر و زمان، دەستیان کرد بە نووسین.
ڕەزا عەلیپوور، نووسەری پەیامی باڵندەیە بۆ ساڵی ٢٠٢٣.

 

کلیک بکە بۆ خوێندنەوەی دەقی پەیامەکە بە

کوردیی ناوەندی (سۆرانی)

 

پەیامی باڵندە بۆ ڕۆژی جیهانیی شیعر – ٢٠٢٢

 

چەندە ڕاستە کە شیعر بەرجەستەبوونێکی زمانەوانییە، ئەوەندەش ڕاستە کە زمانیش بەرجەستەبوونێکی شاعیرانەیە. کەوا بێت هەموو زمانێک لە خۆیدا بڕێک شیعرییەتی پێیە بۆ ژیان. چەندە زمانی جیاوازیش هەبێت، ئەوەندەش ئیمکانی شیعریی جیاواز هەیه.

زمانی کوردی یەکێکە لەو زمانانەی لە لایەن دەوڵەتانی سەردەستەوە هەوڵ دراوە قەدەغە بکرێت، کوردان بە زمانی خۆیان فێر نەبن، پێی نەدوێن و پێی نەنووسن. هەوڵدان بۆ سڕینەوەی زمانی کوردی لەگەڵیشیدا هەوڵدانە بۆ سڕینەوەی بڕێک لەو شیعرییەتەی زمانی کوردی لەناو خۆیدا بۆ جیهان هەڵی گرتووە.

بۆیە  بۆ ئەمساڵ بڕیارمان دا پەیامی باڵندە، شاعیرێک بینووسێت کە لە وڵاتەکەیدا زمانی دایکیی خۆی، کە زمانی کوردییە، لێی قەدەغە کرابێت.

حسێن حەبەش، شاعیرێکی کوردە، لە عەفرین لەدایکبووە و نزیکەی بیست ساڵە بە زمانی کوردی و عەرەبی شیعر دەنووسێت, بەڵام لەم ساڵانەی کۆتاییدا و بە تایبەت دوای داگیرکردنی عەفرین لەلایەن تورکیاوە، بە تەواوی گەڕاوەتەوە بۆ زمانی دایکیی خۆی و  زۆرینەی شیعرەکانی بە  کوردی دەنووسێت.

کلیک بکە بۆ خوێندنەوەی دەقی پەیامەکە بە

کوردیی ناوەندی (سۆرانی)

Kurmancî

 

 

پەیامی باڵندە بۆ ڕۆژی جیهانیی شیعر – ٢٠٢١

پەیامی باڵندە بۆ ڕۆژی جیهانیی شیعر (٢١ـی مانگی ٣ـی هەموو ساڵێک)، پەیامێکە هەر ساڵێک و لە لایەن شاعیرێکی جیهانەوە دەنووسرێت. شاعیرەکە لە لایەن (ناوەندی باڵندە)وە بۆ نووسینی پەیامەکە دەستنیشان دەکرێت. ئەم پەیامە بایەخ بە ڕۆڵ و گرنگیی شیعر لە جیهانی ئێستادا دەدات، جیهانێک کە تێیدا بەردەوام ئاشتی و پێکەوەژیان لە پاشەکشەدان و شەڕ و توندوتیژی و نادادپەروەری ڕۆژ لە دوای ڕۆژ پەرە دەستێنن. ئایا شیعر دەتوانێت لە جیهانێکی ئاوادا چی بکات؟ هەروەها بایەخی شیعر لە ژیانی شەخسیی شاعیردا و تێڕوانینی ئەو شاعیرە بۆ دنیای شیعر. پەیامی باڵندە بۆ ڕۆژی جیهانیی شیعر، دەیەوێت سەرنجەکان لەسەر شیعر چڕتر بکاتەوە و پێمان بڵێت شیعر چییە و چی پێ دەکرێت. ناوەندی باڵندە، بۆ ساڵی ٢٠٢١، شاعیری (کوردی) عێراقی سەلاح فایەقی بۆ نووسینی پەیامەکە هەڵبژاردووە. ژیان لە شیعری سەلاحدا، وەک شانۆیەکە. وێنە شیعرییەکانی ئەو، هەرکامیان، داڕشتنێکی سادە و هونەرمەندانە بۆ نمایشێکی ورد و قووڵی ژیان دەخەنە ڕوو. سەلاح فایەق شاعیرێکە؛ ڕاستەقینە، دەگمەن، ڕاستگۆ و ئەوەی دەینووسێت ناوێکی بەدەر لە شیعری نییە؛ شیعرێکی هونەرمەندانە و زمانێک تەنیا لە پێناو شیعردا.

کلیک بکە بۆ خوێندنەوەی دەقی پەیامەکە بە

کوردیی ناوەندی
العربية

پەیامی باڵندە بۆ ڕۆژی جیهانیی شیعر – ٢٠٢٠

پەیامی باڵندە بۆ ڕۆژی جیهانیی شیعر (٢١ـی مانگی ٣ـی هەموو ساڵێک)، پەیامێکە هەر ساڵێک و لە لایەن شاعیرێکی جیهانەوە دەنووسرێت. شاعیرەکە لە لایەن (ناوەندی باڵندە)وە بۆ نووسینی پەیامەکە دەستنیشان دەکرێت. ئەم پەیامە بایەخ بە ڕۆڵ و گرنگیی شیعر لە جیهانی ئێستادا دەدات، جیهانێک کە تێیدا بەردەوام ئاشتی و پێکەوەژیان لە پاشەکشەدان و شەڕ و توندوتیژی و نادادپەروەری ڕۆژ لە دوای ڕۆژ پەرە دەستێنن. ئایا شیعر دەتوانێت لە جیهانێکی ئاوادا چی بکات؟ هەروەها بایەخی شیعر لە ژیانی شەخسیی شاعیردا و تێڕوانینی ئەو شاعیرە بۆ دنیای شیعر. پەیامی باڵندە بۆ ڕۆژی جیهانیی شیعر، دەیەوێت سەرنجەکان لەسەر شیعر چڕتر بکاتەوە و پێمان بڵێت شیعر چییە و چی پێ دەکرێت. ناوەندی باڵندە، بۆ ساڵی ٢٠٢٠، شاعیری سوێدی، بوو گوستاڤسۆنی بۆ نووسینی ئەم پەیامە هەڵبژاردووە. ئەو لە ساڵی ١٩٤٦ لە دایک بووە. شاعیر و وەرگێڕ و لێکۆڵەرێکی ناوداری سویدە. سۆفیئاسا شیعر دەنووسێت و هەوڵ دەدات هەر لەو چوارچێوەیەشدا ڕوانینەکانی بخاتە ڕوو. (لێخۆشبوون، ١٩٩٣)، (لە سەردەمی فریشتەکاندا، ١٩٩٤)، (کڵاوکوڕەکە لە تەنیاییدا دەفڕێت، ٢٠١٤) ناوی هێندێک لە کتێبەکانی ئەون.

کلیک بکە بۆ خوێندنەوەی دەقی پەیامەکە بە

کوردیی ناوەندی
Svenska (Swedish)

پەیامی باڵندە بۆ ڕۆژی جیهانیی شیعر – ٢٠١٩

پەیامی باڵندە بۆ ڕۆژی جیهانیی شیعر (٢١ـی مانگی ٣ـی هەموو ساڵێک)، پەیامێکە هەر ساڵێک و لە لایەن شاعیرێکی جیهانەوە دەنووسرێت. شاعیرەکە لە لایەن (ناوەندی باڵندە)وە بۆ نووسینی پەیامەکە دەستنیشان دەکرێت. ئەم پەیامە بایەخ بە ڕۆڵ و گرنگیی شیعر لە جیهانی ئێستادا دەدات، جیهانێک کە تێیدا بەردەوام ئاشتی و پێکەوەژیان لە پاشەکشەدان و شەڕ و توندوتیژی و نادادپەروەری ڕۆژ لە دوای ڕۆژ پەرە دەستێنن. ئایا شیعر دەتوانێت لە جیهانێکی ئاوادا چی بکات؟ هەروەها بایەخی شیعر لە ژیانی شەخسیی شاعیردا و تێڕوانینی ئەو شاعیرە بۆ دنیای شیعر. پەیامی باڵندە بۆ ڕۆژی جیهانیی شیعر، دەیەوێت سەرنجەکان لەسەر شیعر چڕتر بکاتەوە و پێمان بڵێت شیعر چییە و چی پێ دەکرێت. ناوەندی باڵندە، بۆ ساڵی ٢٠١٩، شاعیری کورد، بەختیار عەلیی بۆ نووسینی ئەم پەیامە هەڵبژاردووە. ئەو لە ساڵی ١٩٦٠ لە سلێمانی لە دایک بووە. هێندێک لە ڕۆمانەکانی بۆ چەندین زمانی زیندووی جیهان وەرگێڕدراون و پەخشانەشیعرییەکانی لە زمانی کوردیدا بایەخێکی ئەوتۆیان هەیە. یەکەمین کتێبی شیعریی ”گوناهـ و کەرنەڤاڵ“ـە و دواهەمین کتێبی شیعریی بریتییە لە ”شەوێک ئاسمان پڕ بوو لە ئەستێرەی شێت.“

کلیک بکە بۆ خوێندنەوەی دەقی پەیامەکە بە

کوردیی سۆرانی

كوردیی کورمانجی

فارسی

العربية

English

پەیامی باڵندە بۆ ڕۆژی جیهانیی شیعر – ٢٠١٨

پەیامی باڵندە بۆ ڕۆژی جیهانیی شیعر، کە دەکاتە ٢١ـی مانگی ٣ـی هەموو ساڵێک، پەیامێکە هەر ساڵێک و لە لایەن شاعیرێکی جیهانەوە دەنووسرێت. ئەم پەیامە بایەخ بە ڕۆڵ و گرنگیی شیعر دەدات لە جیهانی ئێستادا، جیهانێک کە تێیدا بەردەوام ئاشتی و پێکەوەژیان لە پاشەکشەدان و شەڕ و توندوتیژی و نادادپەروەری ڕۆژ لە دوای ڕۆژ پەرە دەستێنن. ئایا شیعر دەتوانێت لە جیهانێکی ئاوادا چی بکات؟ هەروەها بایەخی شیعر لە ژیانی شەخسیی شاعیردا و تێڕوانینی ئەو شاعیرە بۆ دنیای شیعر. پەیامی باڵندە بۆ ڕۆژی جیهانیی شیعر، دەیەوێت سەرنجەکان لەسەر شیعر چڕتر بکاتەوە و پێمان بڵێت شیعر چییە و چی پێ دەکرێت. ناوەندی باڵندە، بۆ ساڵی ٢٠١٨، شاعیری دانیمارکی، پایک مالینۆڤسکی بۆ نووسینی ئەم پەیامە هەڵبژاردووە. پایک، لەدایکبووی ساڵی ١٩٧٦ـە لە کۆپنهاگن. کاری بەرهەمهێنەری ڕادیۆیی کردووە، لە ساڵی ١٩٩٨ـدا بەشی نووسینی داهێنەرانەی خوێندووە. لە پاڵ کاری ڕادیۆیی، شیعری بیانییش بۆ زمانی دانیمارکی وەردەگێڕێت. ئێستا لە نیویۆرک دەژی. خاونی سێ کتێبی شیعرییە؛«ڕۆمانی خەیاڵ- ٢٠٠١»، «کتێبە گەورەکەی خەونی دانیمارکییەکان- ٢٠١٠» و «شاعیرەکان- ٢٠١٦».

 

کلیک بکە بۆ خوێندنەوەی دەقی پەیامەکە بە

کوردیی سۆرانی